Denizli‘de kurulan jeotermal tesis için yapılan sondaj çalışması sırasında meydana gelen patlamalar 9 gündür devam ediyor. Patlamalar sırasında çevreye yayılan sülfür gazının yanma riski olmadığı belirlenirken bölgede yaşayanlar, durum nedeniyle tedirginlik yaşıyor. Uzmanlar ise patlamaların uzun süre devam edebileceğini belirterek kontrol altına alınması için ilave sondaj kuyusu açılmasını önerdi. Sülfür gazı nedir, zararlı mı, ölümcül mü?
9 GÜNDÜR PATLAMALR SÜRÜYOR
Kentte 9 gündür süren patlamaların ilki, 29 Nisan Pazartesi günü saat 12.00 sıralarında Sarayköy ilçesi Yeni Babadağ Caddesi üzerinde meydana geldi. Bölgede kurulması planlanan jeotermal tesis için yapılan sondaj çalışmaları sırasında bir patlama gerçekleşti.
Özel bir firma tarafından yürütülen sondaj çalışmaları esnasında 850 metre derinlikte hidrojen sülfür gazının patlamasıyla jeotermal su metrelerce yüksekliğe ulaştı. Devam eden patlamalar nedeniyle bölgede geniş çaplı önlem alınırken, patlamalar sırasında Babadağ kara yolunda trafik akışı kontrollü olarak sağlandı.
“UZUN SÜREBİLİR” UYARISI
Ölen ya da yaralananın olmadığı olay sırasında sülfür gazı da çevreye yayıldı. İtfaiye ekipleri tarafından yapılan sülfür gazı ölçümlerinde yanma riski olmadığı öğrenilirken, cadde üzerinde ulaşıma kapatıldı. Basınçlı jeotermal su ve gaz nedeniyle ekiplerin müdahale etmekte zorlandığı kuyu havadan görüntülendi.
Devam eden patlamaların basıncın azalmasıyla sona ermesi beklendiği öğrenildi. Konuya ilişkin açıklamalarda bulunan jeoloji uzmanları patlamaların kendiliğinden sona ermesini beklemenin uzun sürebileceğini ifade etti. Uzmanlar metrelerce yüksekliğe ulaşan jeotermal suların kontrol altına alınması için ilave sondaj ile müdahale edilmesi önerisinde bulundu.
SÜLFÜR GAZI NEDİR, ZARARLI MI?
Hidrojen sülfür, renksiz, çürük yumurta kokusunda zehirleyici bir gazdır. 1796’da C. Louis Berthallet tarafından bileşiği meydana getiren elementler tâyin edildi. Formülü H2S şeklindedir.
Çok şiddetli zehir olan hidrojen sülfürün 10-5’lik bir konsantrasyonda da kokusu hissedilebilir. Sıvılaştırılmış hidrojen sülfür elektriği iletmez. Kaynama noktası -60,75 °C, erime noktası ise -83,70 °C’dir. Havadan 1.19 defâ daha ağırdır. Kaynama noktasında yoğunluğu 0,993’tür. Suda ve alkolde oldukça çözünür. Yanıcıdır ve % 4,5-45,5 oranında hidrojen sülfür içeren hava patlayıcıdır.
Hidrojen sülfür az miktarda petrolde, kaplıcalarda ve tabiî gaz kuyularında bulunur. Elementlerinden de elde edilen hidrojen sülfür laboratuvarlarda demir sülfür üzerine hidrojen klorür etki ettirmekle elde edilir. Saf hidrojen sülfür elde etmek için kalsiyum veya baryum, sülfür reaksiyona sokularak oluşturulur.
2015 yılında, çok yüksek basınç altında (150 GPa (1.5 milyon atm)) hidrojen sülfürün -70 °C’de (203 °K) süper-iletkenlik gösterdiği keşfedildi. Hidrojen sülfür, bugüne kadar bulunmuş en yüksek süper-iletken dönüşüm sıcaklığına sahiptir.
